Odmiana czasowników regularnych w czasie teraźniejszym

Odmiana czasowników regularnych w niemieckim – Regelmäßige Verben bez tajemnic

Nie pierwszy raz spotykamy się po to, żeby porozmawiać o czasownikach. Sporo już o nich wiesz i używasz ich na co dzień niczym prawdziwy Niemiec. Nie bylibyśmy sobą, gdybyśmy pozwolili Ci spocząć na laurach. 🙂 Właśnie dlatego weźmiemy dziś na tapet nowe zagadnienie, którym jest odmiana czasowników regularnych w niemieckim. Wyjaśnimy, na czym ona polega, o jakich wyjątkach musisz pamiętać i czym jest tak zwany rdzeń czasownika. Teraz może Ci się to wydawać odrobinę skomplikowane, ale już wielokrotnie udowodniliśmy, że gramatyka niemiecka jest prosta i przyjemna. Bierzmy się do roboty!

Co to jest czasownik?

Czasowników (niem. die Verben) używamy do wyrażania czynności, procesów i stanów. Są bardzo ważną częścią zdania, bo bez czasownika zdanie nie jest zdaniem. Czasowniki mają różne nazwy, najczęściej spotykane to „Tuwort” lub „Tätigkeitswort”.

Czasowników używasz, żeby opisać to, co ktoś w danym momencie robi, np. w zdaniu „Ich höre gerne Musik” (Lubię słuchać muzyki). Odmieniony czasownik w tym zdaniu to „höre”. Czasowniki zdradzają więc, co ktoś robi i w jakim czasie, np. w teraźniejszości. Czasowniki piszemy małą literą i należy je odmieniać przez osoby.

Odmiana czasowników – o co chodzi w koniugacji?

Każdy czasownik ma swoją podstawową formę, którą nazywamy bezokolicznikiem. A teraz zerknij na zdanie „Ich höre gerne Musik“. Odmieniony czasownik „höre” pochodzi od bezokolicznika „hören”. Większość niemieckich czasowników kończy się w bezokoliczniku na „en”.

Co ważne, w zdaniach czasowniki najczęściej nie występują w bezokoliczniku, lecz w odmienionej formie. Oznacza to, że czasownik jest odmieniony przez czas, osobę i liczbę. Jeśli odmienimy czasownik „hören” w czasie teraźniejszym w pierwszej osobie liczby pojedynczej, to wyjdzie nam „(ich) höre”.

Czym jest rdzeń czasownika?

W bezokoliczniku czasowniki najczęściej kończą się na -en (hören), ale czasami również na -n (wandern). Jeśli wykreślisz te litery z końcówki czasownika, otrzymasz rdzeń czasownika.

Rdzeń czasownika „hören” to „hör”.

• słuchać → hör

W przypadku czasownika „wandern” rdzeń czasownika to „wander”.

• wędrować → wander

Jakie czasowniki wyróżniamy ze względu na ich odmianę?

W odmianie można wyróżnić dwa główne typy czasowników: czasowniki regularne (słabe) i nieregularne (mocne). Dziś poznasz odmianę czasowników regularnych. Jak sama nazwa wskazuje, wszystkie czasowniki, które grzecznie odmieniają się według przyjętych reguł nazywamy czasownikami regularnymi. 

Reguły te odnoszą się do odmiany czasownika przez osobę i czas. Co więcej, również rdzeń czasownika regularnego również zawsze pozostaje taki sam. Jest to kolejna „regularność”, którą wykazuje czasownik regularny. Dobra wiadomość jest taka, że większość czasowników w języku niemieckim jest regularna.

Jak odmieniamy czasowniki regularne w czasie teraźniejszym?

Rdzeń czasownika regularnego zawsze pozostaje niezmieniony. Odmieniając go przez osobę, musisz jednak dodać do niego jedną z sześciu końcówek osobowych.

Najpierw przyjrzyjmy się bezokolicznikowi.

• bezokolicznik = rdzeń czasownika + en/n 

→ hören = hör + en

• Czasownik regularny odmieniamy przez osobę w ten sposób, że końcówkę bezokolicznika, czyli w tym przypadku -en, zastępujemy końcówką osobową -e.

→ Ich hör + e. / (Ja) słucham.

→ hören → ich höre

Wyjątki – litera “e”

Choć czasowniki regularne odmieniamy regularnie, jak sama nazwa wskazuje, czasami dochodzi do pewnych wyjątków.

• Jeżeli rdzeń czasownika kończy się na -d, -t, -m, -n, dodajemy „-e” przed końcówką osobową:
  • arbeiten: rdzeń czasownika: “arbeit” → ich arbeite, du arbeitest, er arbeitet, ihr arbeitet

• Jeżeli czasownik w bezokoliczniku kończy się na -eln, to w odmianie opuszcza się „-e” z końcówki „-en”. W pierwszej osobie liczby pojedynczej opuszcza się również -e przed -l.
  • segeln: rdzeń czasownika: “segel” (żeglować) →  ich segle, wir segeln, (nie: ich segele, wir segelen)

• Jeżeli rdzeń czasownika kończy się na -s, -ss, -ß, -z, -tz, -x, -chs, to wtedy w drugiej osobie liczby pojedynczej „-s” jest opuszczane:
  • tanzen: rdzeń czasownika: “tanz” (tańczyć) → du tanzt (nicht: du tanzst).

Odmiana czasowników regularnych w niemieckim – jak sobie z nią poradzić?

Widzisz? Nie było tak źle! Dobrze radzisz sobie z odmianą czasowników regularnych, niemiecki sprawia Ci coraz mniej kłopotów, a gramatyczne zawiłości nie spędzają Ci snu z powiek. Wiesz już, że w większości przypadków wystarczy zastąpić końcówkę bezokolicznika końcówką osobową, żeby dokonać poprawnej odmiany czasownika regularnego. Zapamiętałeś też najważniejsze wyjątki.

Wszystko wskazuje na to, że masz prawdziwy talent, dlatego z przyjemnością zapraszamy Cię na nasz kurs niemieckiego online na poziomie podstawowym. 😉 Przećwiczymy tam koniugację w trakcie omawiania słownictwa dotyczącego czasu wolnego. Stawiamy na różnorodne i nowoczesne metody nauki. Aplikacja na smartfona, e-booki i lekcje, w których możesz uczestniczyć z dowolnie wybranego miejsca, sprawiają, że niemiecki dla początkujących jest ciekawą przygodą, a nie przykrym obowiązkiem. Dołącz do nas! Los geht’s!