Przyimki miejsca z celownikiem i biernikiem

Przyimki miejsca z celownikiem i biernikiem – kiedy używać „an”, a kiedy „auf”?

Wiemy, że lubisz wyzwania, dlatego dzisiaj przygotowaliśmy dla Ciebie kolejne ciekawe zagadnienie, jakim są przyimki miejsca z celownikiem i biernikiem. Gdy je opanujesz, znacznie łatwiej będzie Ci opisać, gdzie coś lub ktoś się znajduje. Masz nasze słowo – ta umiejętność przyda Ci się w wielu sytuacjach. Na przykład wtedy, gdy kolejny raz będziesz pomagał koledze znaleźć okulary. 😉 Gramatyka niemiecka już Cię nie przeraża, więc możemy śmiało brać się do roboty!

Co to są przyimki?

Przyimek to słowo, które zwykle występuje przed rzeczownikiem lub zaimkiem i pomaga ustalić relacje w zdaniu. Z tego powodu przyimki są też po niemiecku nazywane „Verhältniswörter” i „Bezugswörter”, czyli słowami wyrażającymi relację lub związek.

• Ich bin in … der Arbeit. / Es liegt auf … dem Tisch.
• Jestem w … pracy. / Leży na … stole.

• Ich gehe zur … Arbeit. / Ich fahre zum … Supermarkt.
• Idę do … pracy. / Jadę do … supermarketu.

Do czego służą przyimki?

Za pomocą przyimków określasz relację pomiędzy co najmniej dwiema rzeczami. W zależności od tego, co chcesz opisać, ich relacje mogą wyglądać bardzo różnie. Może to być relacja dotycząca miejsca, czyli tego, gdzie się one znajdują. Potrzebujesz wtedy przyimka miejsca, np. „auf”.

• Der Schlüssel liegt auf dem Tisch.  / Klucz leży na stole. 

Przyimek „auf” łączy ze sobą tutaj dwa rzeczowniki „klucz” i „stół”, które są ze sobą w pewnej/zależności.

Gdzie stoi przyimek?

Przyimki nigdy nie są używane samodzielnie. One zawsze potrzebują towarzystwa. Inaczej nie mają sensu. Przyimek zwykle występuje przed rzeczownikiem lub zaimkiem i pokazuje, jaki związek łączy go z danym słowem.

• Der Schlüssel liegt auf dem Tisch.
• Klucz leży na stole.

Jakie są rodzaje przyimków?

Jak już wiesz, przyimków używamy, by określić zależność między dwoma słowami. Może ona odnosić się do czterech różnych obszarów: miejsca, czasu, sposobu i przyczyny. W języku niemieckim używamy łacińskich nazw tych przyimków: lokale, temporale, modale und kausale Präpositionen.

• przyimki miejsca

Der Schlüssel liegt auf dem Tisch. – Klucz leży na stole.

• przyimki czasu

Noch vor einer Stunde lag der Schlüssel auf dem Tisch. – Jeszcze przed godziną temu klucz leżał na stole.

• przyimki sposobu

Außer dir hat niemand diesen Schlüssel. – Nikt oprócz ciebie nie ma tego klucza.

• przyimki celu

Wegen des Einbruchs haben wir den Schlüssel gewechselt. – Wymieniliśmy klucz z powodu włamania.

Jakich przyimków nauczysz się dzisiaj?

Dzisiaj nauczysz się przyimków miejsca. Jak sama nazwa podpowiada, odnoszą się one do miejsca – a dokładnie tego, że ktoś gdzieś jest lub dokądś zmierza. Albo odnośnie rzeczy: że coś gdzieś się znajduje albo jest w jakiejś miejsce kładzione.

Der Schlüssel liegt auf dem Tisch. / Klucz leży na stole.

• Rzecz → der Schlüssel / klucz
• Przyimek → auf / na
• Miejsce → der Tisch / stół

Dzięki przyimkom miejsca, możemy rozpoznać:

• gdzie coś się znajduje,
• dokąd coś się przemieszcza.

Dlaczego dzielimy przyimki na wierne i niewierne?

Łącznie w języku niemieckim mamy około 25 najważniejszych przyimków. Dzielimy je na wierne i niewierne przyimki. Dzisiaj nauczysz się 9 z nich. Wszystkie z nich są niewierne. 😉

Niektóre przyimki łączą się zawsze tylko z Akkusativem, niektóre zawsze tylko z Dativem, ale są też takie, które zmieniają swojego gramatycznego partnera jak rękawiczki. Dlatego w Los geht’s! dzielimy przyimki na wierne i niewierne. Te wierne są proste, bo jak już wiesz, zawsze są związane z określonym przypadkiem (np. Akkusativem lub Dativem). Z kolei niewierne są trochę bardziej problematyczne, bo łączą się zarówno z Akkusativem, jak i z Dativem. Na szczęście i na to mamy rozwiązanie, o którym zaraz Ci opowiemy.

Jak określić, z którym przypadkiem łączy się dany przyimek?

Gdzie? / Wo? – Prawie wszystkie przyimki miejsca mogą odpowiedzieć na pytanie „Gdzie?”. Łączą się one z Dativem, a więc rzeczownik jest wtedy w Dativie.

Dokąd? / Wohin? – Prawie wszystkie przyimki, które mogą być użyte do odpowiedzi na pytanie „Dokąd?”. Łączą się one z Akkusativem, a więc rzeczownik jest wtedy w Akkusativie.

Wiele przyimków jest niewiernych. Dlatego musisz nauczyć się zadawać właściwe pytania („Wo?” i „Woher?”). W ten sposób dowiesz się, jakiego przypadku potrzebujesz. Uwaga! Zadawaj pytania po niemiecku, a nie po polsku, bo zadawanie ich po polsku może być mylące. Zobacz:

Gdzie idziesz? – Wohin gehst du?

• Wohin? → Dokąd?
• Wo? → Gdzie?

Wskazówka – leżeć vs. kłaść

Istnieje grupa czasowników, które są bardzo podobne, ale mają trochę inne znaczenie i przez to łączą się z innym przypadkiem.

Czasowniki, przy których potrzebny jest Akkusativ: 

• (sich) legen – kłaść (się),
• (sich) setzen – siadać (sobie),
• stellen – stawiać,
• hängen – wieszać.

Są to czasowniki regularne, które wyrażają zmianę miejsca, ruch.

Czasowniki, z którymi używasz Dativ:

• liegen – leżeć,
• sitzen – siedzieć,
• stehen – stać,
• hängen – wisieć.

Są to czasowniki nieregularne, które odnoszą się do miejsca.

Stopienia/połączenia: co to jest?

Przyimki nie zawsze stoją oddzielnie. Czasami można je połączyć z rodzajnikiem określonym czyli z der, die albo das. Do „stopienia” przyimka i rodzajnika dochodzi najczęściej przed rodzajnikami „der” lub „das”. Wtedy bardzo często łączą się one z Dativem. Co prawda rzadziej, ale czasami pojawiają się też stopienia z Akkusativem.

Niektóre przyimki zawsze „stapiają się” z rodzajnikiem. Należą do nich na przykład określenia czasu, takie jak „am Montag” (a nie „an dem Montag”) czy też „im Mai” (a nie „in dem Mai”). Są też takie przyimki, które rzadko albo nigdy się nie stapiają z rodzajnikiem. Pokażemy Ci kilka możliwości stopienia, a reszty nauczysz się w praktyce – obserwując Niemców i czytając po niemiecku.

• Ich suche noch etwas im Haus. – Szukam jeszcze czegoś w domu.

in + Dat. + das → dem = im

• Bringst du das bitte ins Wohnzimmer? – Czy mógłbyś zanieść to do dużego pokoju?

in + Akk. + das → das = ins

• Ich bin im Büro. – Jestem w biurze.

in + Dat. + das → dem = im

Przyimki miejsca z celownikiem i biernikiem, które musisz zapamiętać

Robisz postępy! Oby tak dalej, a już wkrótce opanujesz niemiecki dla początkujących. Jak na razie potrafisz wymienić sporo przyimków, które łączą się z Akkusativem i tych, które tworzą udane związki zarówno z nim, jak i z Dativem. Wiesz, kiedy użyć „in”, a kiedy „auf” i sprawnie poruszasz się w gramatycznym gąszczu.

Praktyka czyni mistrza, dlatego zapraszamy Cię na nasz kurs niemieckiego online na poziomie A1. Na zajęciach przećwiczymy stosowanie przyimków, omawiając słownictwo dotyczące przedmiotów z naszego otoczenia. Od nadmiaru regułek i definicji może rozboleć głowa, więc opracowaliśmy skuteczny plan nauki. Nie będziesz się nudził, powtarzając niezrozumiałe sformułowania i spędzając długie godziny z podręcznikiem w dłoni. Zamiast tego poznasz żywy język, którego rzeczywiście używają Niemcy. Jesteśmy pewni, że będziesz się z nami świetnie bawił i połączymy przyjemne z pożytecznym. Do zobaczenia! Los geht’s!